|
NTU Fan Club
บทความของ ผศ.ดร.กฤษฎา ตันเปาว์
8. จริต ของคน กับพฤติกรรมในองค์กร  คนเรามี พฤติกรรม เปลี่ยนแปลง เปลี่ยนไป เพราะอะไร? พื้นฐานของคนเรา ที่จะเป็นตัวตน มีการคิดอ่าน และมีพฤติกรรมแสดงออก มีพื้นฐานที่มาจาก 2 ส่วน 1) กรรมพันธุ์ (Heredity) ซึ่งถ่ายทอดมาจากพ่อแม่ ตามสายเลือดจากบรรพบุรุษ และส่งถึงตนผ่าน ยีน (Gene) และ โครโมโซม (Chromosome) ที่จะทำให้มี ลักษณะเด่น หรือ ลักษณะด้อย ในเรื่องต่าง ๆ และยังนับรวมถึง การเลี้ยงดูของครอบครัวมาอีกด้วย ซึ่งจะสะท้อนตัวตน เช่น สติปัญญา ความเฉลียวฉลาด การควบคุมอารมณ์ บุคลิกภาพ (มีผลมากตั้งแต่วัยเยาว์) 2) สิ่งแวดล้อม (Environment) ที่เป็นสิ่งรอบตัว เช่น สังคม วัฒนธรรม กลุ่มคนรอบตัว เพื่อน ญาติ ชุมชน สถานศึกษา ชมรม กลุ่มต่าง ๆ ที่คนนั้น ๆ ได้เกี่ยวข้อง (มีผลมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่อเราโตขึ้นและอยู่ในสังคม) จริต (Sense) คือ ความประพฤติ (Behavior) กิริยามารยาท (Manner) ที่แสดงมาจาก จิตใจ นิสัยใอ บุคลิกภาพ พฤติกรรม ที่ตนได้พิจารณาแล้ว ว่า เหมาะกับตน ซึ่งมี 6 จริต 1. ราคจริต เป็นจริตเกี่ยวกับ อารมณ์ ความอ่อนไหว ความสวยงาม สะอาด ประณีต และความเป็นระเบียบ ที่พึงประสงค์ของตนเอง 2. โทสจริต เป็นลักษณะของความจริงจัง เจ้าระเบียบ เสียงดัง อารมณ์ขึ้นง่าย ทำทุกอย่างรีบร้อน รวดเร็ว ไม่ชอบเสียเวลา 3. โมหจริต ความลุ่มหลงในชื่อเสียง ตำแหน่ง บทบาท หน้าที่สำคัญต่าง ๆ ที่ได้รับ ชอบสะสม ช่างฝัน อ่อนไหว เชื่อคนง่าย ชอบเยินยอและการเอาใจ ชอบให้สังคมยอมรับ 4. วิตกจริต ชอบคิดไปข้างหน้าตลอดเวลา ระแวดระวัง คิดการณ์ไกล แต่เปลี่ยนใจบ่อย พูดเก่ง ละเอียดลออ กล้าได้กล้าเสีย ไม่ชอบกฎเกณฑ์ คิดนอกกรอบ 5. ศรัทธาจริต มีความเชื่อผ่านอารมณ์เป็นหลัก นับถือตนเอง เสียสละ มีศรัทธาแรงกล้าในสิ่งที่เชื่อถือ ชอบรวมกลุ่ม เชื่อในพลังกลุ่ม บางครั้งหากมากไปก็ไม่มีเหตุผลรองรับ 6. พุทธิจริต มีไหวพริบ ปฏิภาณ จดจำเรียนรู้ได้ดี มีปัญญาดี ประนีประนอม สุภาพ และเน้นอนุรักษนิยม แต่เราจะรู้ได้ว่า สิ่งที่คนรอบตัวทำอยู่นั้น เป็น จริตแท้ หรือ โดนกรอบบังคับได้เมื่อ บางครั้ง เวลาเปลี่ยน ใจคนเ่ยน เพราะเกิดการ ดัดจริต (Sense Adjustment) หรือ เรียกว่าดัดจริตเมื่อเปลี่ยนองค์กร เปลี่ยนที่ทำงาน เปลี่ยนสังคม เป็นต้น ว่าได้เปลี่ยนจริต เปลี่ยนตัวตนจากเดิมหรือไม่ อย่างไรก็ตาม ชีวิตคนเราจะพบเจอคน ควรให้คุณค่าของมิตรภาพ ผ่านกาลเวลากับมิตรภาพที่ดละถูกจริตตน หรืออย่างน้อยก็พยายามเลือกและตัดคน หรือสังคม ที่มี จริตลบ ซึ่งต้องใช้เวลาศึกษาคน และระมัดระวัง ดังคำกลอนว่า แล้วสอนว่าอย่าไว้ใจมนุษย์ มันแสนสุดลึกล้ำเหลือกำหนด ถึงเถาวัลย์พันเกี่ยวที่เลี้ยวลด เช่น คนไม่ดี คนอารมณ์ร้ายอารมณ์ร้อน คนทุจริต คนคดโกง เป็นต้น ที่ต้องระวังใหาก ดังนั้นก็ต้องประคับประคองตนเองให้สร้าง จริตบวก ที่จะเป็นพฤติกรรมที่ส่งผลดีกับตนและองค์กรของตนต่อไป ด้วยความปรารถนาดี ผศ.ดร.กฤษฎา ตันเปาว์ |